Safra kesesi, karaciğerin altında yer alan ve ince bağırsağa safra adında bir sıvı gönderen, küçük bir organdır. Safra sıvısının depolanması, bu kesenin görevidir ve vücudumuzun ihtiyacı olduğunda bu sıvı ince bağırsağa gönderilmektedir. İnce bağırsağa giden yol bir nedenle tıkandığı zaman safra burada kalarak, iltihap sorunu ortaya çıkabilmektedir. Kolesistit adı verilen safra kesesi iltihabı kişide bazı belirtilere yol açmaktadır. Uzun süre tedavi edilmediği zaman, safra kesesinin alınmasına kadar giden bir süreç başlayabilmektedir.
Safra Kesesi İltihabı Neden Olur?
Safra kesesi iltihabının en büyük nedeni safra taşlarıdır. Safra kesesinde veya kanalında birikmiş safra sıvısının zamanla ufak taşlara ya da safra çamuru denilen birikintilere dönüşmesi, safranın akışını engelleyerek iltihaplara yol açmaktadır. Safra kanalında daralma, tümör oluşumu gibi nedenler de sayılabilmektedir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, enfeksiyon ve iltihap daha yaygın görülmektedir. Sağlıksız ve kötü beslenme de yine kanalları tıkayıp iltihaba neden olabilmektedir.
Safra Kesesi İltihabı Belirtileri
Safra kesesi iltihabı, karnın sağ üst kısmında ani ve şiddetli bir ağrı ile kendisini belli edebilmektedir. Bu ağrı özellikle yemek yedikten sonra daha sık görülebilmektedir. Ağrı birkaç saat sürebileceği için sağ tarafa omuza ve sırta doğru da yayılabilmektedir. Bu ağrı tek başına bu hastalığın bir belirtisi olmadığı için olası diğer belirtiler de göz önünde bulundurulmalıdır.
- Mide bulantısı
- Kusma
- Yüksek ateş
- Üşüme, titreme
- Karın şişliği
- İştah kaybı
- Ciltte ve gözlerde sararma
- Yorgunluk
Safra Kesesi İltihabı Tanısı Nasıl Konur?
Safra kesesi iltihabı, şiddetli karın ağrısı yarattığı için öncelikle hastanelerin acil servislerine başvurulabilmektedir. Hastanın şikayetlerinin ne zaman başladığı, neresinde nasıl bir ağrı hissettiği gibi bilgiler dikkatlice değerlendirilmektedir. Farklı ilaç kullanıp kullanmadığı veya bir ameliyat geçmiş olup olmadığı öğrenilmektedir. Karın muayenesi yapılmaktadır. Fiziki muayenenin yanı sıra görüntüleme yöntemlerine de başvurulmaktadır. Karın ultrasonografisi ile safra kesesinin iltihabının nedeni ortaya çıkabilmektedir. Büyük ihtimal safra taşından kaynaklandığı için ultrason ile görüntüleme sağlanacaktır. Farklı nedenden kaynaklandığı düşünülüyorsa, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonanstan yardım alınabilmektedir. Kan testi yapılarak yüksek değerler incelenebilmektedir.
Safra Kesesi İltihabı Tedavisi
Safra kesesindeki iltihap, ilaç veya cerrahi ile tedavi edilebilmektedir. Öncelikle hastanın ağrılarının giderilmesi amacıyla ağrı kesici ve antibiyotik tedavisine başlanmaktadır. İltihabın giderilmesi için antibiyotik tedavisi gereklidir. Safra kesesi iltihabının tedavisi için yaygın olarak kolesistektomi ameliyatı yapılmaktadır. Tekrarlayan iltihaplarda ve ciddi durumlarda safra kesesinin alınması işlemidir. Laparoskopik veya açık cerrahi olarak uygulanabilir.
Laparoskopik kolesistektomi ameliyatında karında küçük kesiler açılmakta ve buradan laparoskop aletleriyle safra kesesine ulaşılmaktadır. Genel anestezi altında yapılmaktadır. Safra kesesi ameliyat kesilerinden çıkartılarak alınmaktadır. Dren genellikle gerek duyulmayan bir durumdur. Yaklaşık 30-60 dakika süren olan bu ameliyat sonrasında hasta açik ameliyatlara gore cok daha az ağrı hisseder.
Açık kolesistektomi, daha dezavantajlı bir ameliyattır. Açık cerrahide büyük bir kesi yapılır ve bu kesinin iyileşmesi uzun sürer. Yara yerinde enfeksiyon oluşması veya kesi fıtığı görülme riskleri vardır. Hastanın ağrı şikayeti daha fazla olur ve ameliyatın süresi de uzar. Bu nedenle safra kesesi iltihabında altın standart olarak laparoskopik cerrahi kabul edilmektedir.
Safra Kesesi İltihabından Korunma Yolları
Safra kesesi iltihabını önlemek için sağlıklı beslenmeye, yeterli su tüketimine ve kilo kontrolünü dengelemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Safra taşı oluşumunu önlemek için yağlı ve kolesterol barındıran yiyeceklerden kaçınmak gerekmektedir. Lifli gıdaları tüketmeye daha çok dikkat edilmelidir. Aşırı kilo da safra kesesinde taş oluşumuna neden olabileceği için, düzenli egzersiz yaparak vücudun kilo dengesini korumak gerekir.
Safra kesesi iltihabı tanısı konulduktan sonra operasyona kadar beslenmede yağlı yiyeceklerden, yumurtadan uzak durulmalıdır. C vitamini içeren besinler iyileşmeye daha yardımcıdır.
Safra kesesi iltihabı nasıl giderilir?
Safra kesesi iltihabında ilaç tedavisi ve safra kesesinin ameliyatla alınmasıyla iyileşme gerçekleşmektedir.
Safra kesesi iltihabı ne kadar sürede geçer?
Ameliyatsız ilaçla tedavi, hastanede bir hafta antibiyotik kullanımıyla geçebilmektedir. Sonrasında hastanın evde ilaca devam etmesi gerekebilir. Ameliyat yapıldıysa da hasta kısa sürede iyileşmekte, laparoskopik ameliyat yapılabilen hastalarda sonraki gün normal hayata dönüş mümkün olabilmektedir.
Safra kesesi iltihabı olanlar ne yememeli?
Safra kesesi iltihabı dikkat edilmediğinde tekrarlayabileceği için, kişinin özellikle yağlı besinlerden çok uzak durması gerekmektedir. Mayonez, krema, etlerin yağlı kısımları, çikolata, işlenmiş etlerden uzak durulmalıdır.
Safra kesesi tedavi edilmezse ne olur?
Safra kesesi iltihabı tedavi edilmezse, safra kesesinde dolaşım bozukluklarına, iltihabın birikimine ve kesenin duvarının tahrip olmasına zemin hazırlayabilir.
Safra kesesi ağrısı hangi tarafta olur?
Safra kesesinde bir sorun olduğunda karnın sağ üst tarafı ve sağ kürek kemiği altı etkilenmektedir. Şiddetli ve ani ağrılar görülebilmektedir.
