Mide Fıtığı (Hiatal Herni)

Hiatal herni (Mide fıtığı) tedavi edilebilen bir hastalıktır. Belirtiler fark edildiğinde doktora başvurulmalıdır. Hastalığın tanısı konduğu takdirde yakınmalar için tedavi verilebilir.

İçindekiler

• Hiatal Herni Nedir?
• Hiatal Herni Belirtileri
• Hiatal Herni Neden Olur?
• Hiatal Herni Tipleri
• Hiatal Herni Tedavisi
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri
• İlaç Tedavisi
• Cerrahi Müdahale

Hiatal Herni Nedir?

Hiatal herni, midenin üst kısmının diyaframdaki açıklıktan göğüs boşluğuna kaymasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Diyafram, göğüs ve karın boşluklarını ayıran kaslı bir yapıdır ve normalde mide bu kasın alt kısmında bulunur. Ancak, hiatal herni durumunda midenin bir bölümü fıtıklaşarak diyaframdan yukarı çıkar.

Hiatal Herni Belirtileri

Mide fıtığı pek çok kişide belirti vermeden ilerleyebilir. Ancak, semptomlar ortaya çıktığında, en sık görülen şikayetler arasında mide ekşimesi, göğüste yanma, yutma güçlüğü ve yemek sonrası rahatsızlık hissi bulunur. Bazı hastalar, özellikle yemeklerden sonra midede basınç veya ağrı hissederler. Ayrıca, ağıza acı ya da ekşi mide sıvısının gelmesi de yaygın bir belirtidir. Kronik öksürük, astım benzeri bulgular, boğazda gıcık hissi ve ses kısıklığı gibi sorunlar da, mide asidinin yemek borusuna kaçmasıyla ilişkilendirilen diğer semptomlar arasında yer alır. Ciddi vakalarda ise mide sıkışabilir ve bu, mide bulantısı, kusma, şiddetli göğüs ağrısı gibi belirtilere yol açabilir.

 

 

Hiatal Herni Neden Olur?

Hiatal herni, yaşla birlikte gelişme eğilimindedir. Diyafram kasları yaşlandıkça zayıflar ve bu, midenin yukarı doğru kaymasına zemin hazırlayabilir. Ayrıca, aşırı kilo, karın bölgesine baskı yapan ağır fiziksel aktiviteler, kronik öksürük ve kabızlık gibi durumlar da hiatal herniye yol açabilir. Gebelik sırasında karın içi basıncın artması da bu rahatsızlığı tetikleyen faktörlerden biridir. Ayrıca, sık sık büyük öğünler yemek, asitli yiyecek ve içecekler tüketmek mideye ekstra yük bindirerek bu sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

Sigara kullanımı da önemli bir risk faktörüdür. Sigara, mide asidinin artmasına ve yemek borusu kaslarının zayıflamasına yol açarak reflü semptomlarını tetikleyebilir. Ailede hiatal herni öyküsü olan kişilerde genetik yatkınlık da bu rahatsızlığın gelişmesinde rol oynayabilir. Dolayısıyla, hem çevresel faktörler hem de genetik faktörler hiatal herni riskini artırabilir.

Hiatal Herni Tipleri

Hiatal herni, midenin göğüs boşluğuna ne kadar ve nasıl kaydığına göre farklı tiplerde sınıflandırılır. Bu tipler, hastalığın ciddiyetini ve tedavi seçeneklerini belirlemekte önemli rol oynar.

Kayma Tipi (Sliding Hiatal Herni): En yaygın görülen hiatal herni türüdür. Bu tipte, mide ve yemek borusunun birleştiği bölge (gastroözofageal bileşke) diyaframdan yukarı kayar. Genellikle semptomlar hafiftir ancak şiddetli reflü şikayetleri ile de kendini gösterebilir. Çoğu zaman bu tip herni belirti vermeyebilir ve rastgele bir muayenede keşfedilebilir.

Paraözofageal Tip (Paraesophageal Hiatal Herni): Daha nadir görülür, ancak daha ciddi bir durumdur. Bu tipte midenin bir kısmı diyaframdan yukarı doğru kayar ancak yemek borusu normal yerinde kalır. Midenin bu kısımları göğüs boşluğunda sıkışabilir, bu da kan akışını etkileyebilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu tip herniler genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Karma Tip (Mixed Hiatal Herni): Hem kayma hem de paraözofageal herni unsurlarını bir arada bulunduran bu tip, daha nadir görülür. Mide, hem yukarı kayar hem de bir kısmı diyaframdan yan tarafa doğru çıkar. Karma tip herniler de genellikle cerrahi müdahale gerektirir, çünkü daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

 

 

Hiatal Herni Tedavisi

Hiatal herni tedavisinde amaç, semptomların hafifletilmesi ve komplikasyonların önlenmesidir. Tedavi seçenekleri hastalığın ciddiyetine, semptomların şiddetine ve herni tipine bağlı olarak değişir. Genel olarak üç temel tedavi yaklaşımı bulunur: yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Tedavinin ilk aşaması genellikle yaşam tarzı değişiklikleriyle başlar. Daha küçük porsiyonlarla beslenmek, aşırı yağlı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak, yatmadan önce yemek yememek gibi öneriler reflü belirtilerini hafifletebilir. Ayrıca, başı yüksek pozisyonda uyumak, mide asidinin yemek borusuna kaçmasını önleyebilir. Sigaranın bırakılması ve alkol tüketiminin sınırlandırılması da önemli adımlardır. Aşırı kilolu kişilerde kilo vermek de karın içi basıncın azaltılmasına yardımcı olur.

İlaç Tedavisi

İlaç tedavisi, mide asidini kontrol altına almak için kullanılır. Proton pompa inhibitörleri (PPİ'ler) ve H2 reseptör antagonistleri, mide asidinin üretimini baskılayarak reflü semptomlarını azaltabilir. Ayrıca, antiasitler mide asidini nötralize ederek mide ekşimesi ve yanmasını hafifletebilir. Bu ilaçlar, yemek borusunda tahrişi önleyerek, semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Ancak kişinin yediği yemeklerin ağzına geri gelmesi gibi semptomları ilaçlar ile düzeltilemez.

Cerrahi Müdahale

Ciddi hiatal herni vakalarında veya yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisi yeterli olmadığında cerrahi müdahale gerekebilir. En sık uygulanan cerrahi prosedür Nissen fundoplikasyonu adı verilen operasyondur. Bu işlemde, mide, diyaframdaki açıklığın kapanmasını sağlamak için yukarıdan aşağıya sabitlenir. Ameliyat genellikle laparoskopik olarak yapılır ve bu, hastaların daha hızlı iyileşmesini sağlar. Bir cok hasta ameliyat sonrasi gün taburcu edilebilir. Büyük hernilerde veya sıkışan midenin ciddi komplikasyonlara yol açtığı vakalarda cerrahi, kalıcı çözüm sunar.