Göbek fıtığı ameliyatı, karın duvarında göbek deliği çevresinde oluşan zayıf bölgeden dışarı çıkan doku veya organların cerrahi müdahale ile tekrar karın içine alınarak, zayıf bölgenin onarılması işlemidir. Bu ameliyatın amacı, hastanın yaşam kalitesini düşüren belirtileri ortadan kaldırmak, fıtığın büyümesini önlemek ve olası ciddi komplikasyonların (örneğin fıtık boğulması denen barsak gangreni, bağırsak tıkanıklığı gibi) önüne geçmektir.
Hafif ve küçük göbek fıtıkları bazı durumlarda takip altında kalabilir. Ancak özellikle şişlik büyümüşse, ağrılı hale gelmişse ya da boğulma riski taşıyorsa, cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir. Fıtık kendiliğinden iyileşmez ve zamanla daha büyük sorunlara yol açabileceğinden dolayı, göbek fıtığı ameliyatı genellikle kalıcı ve etkili çözüm olarak önerilir.
Göbek fıtığı ameliyatı, hem açık yöntemle hem de laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılabilir. Her iki yöntemde de amaç aynıdır: zayıf karın duvarını onarmak ve genellikle bu alanı güçlendirmek için “mesh” adı verilen özel bir yama kullanmaktır. Hangi tekniğin tercih edileceği, fıtığın boyutu, hastanın genel durumu ve cerrahın uzmanlığına göre belirlenir.
Ameliyat Öncesi Hazırlık Süreci
Göbek fıtığı ameliyatına karar verildikten sonra, başarıyla sonuçlanması için ameliyat öncesi hazırlık süreci büyük önem taşır. Bu süreçte hem hastanın fiziksel durumu değerlendirilir hem de ameliyata en iyi şekilde hazırlanması sağlanır.
Ameliyat öncesinde tam kan testleri, EKG, göğüs röntgeni, anestezi değerlendirmesi gibi aşamalardan geçilir. Kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin aspirin, klopidogrel) genellikle ameliyattan birkaç gün önce kesilir. Ameliyattan en az 6-8 saat önce açlık gerekir. Su da dahil olmak üzere hiçbir şey tüketilmez.
Sigara içen hastalarda iyileşme süreci uzayabilir ve enfeksiyon riski artar. Bu nedenle ameliyattan birkaç hafta önce sigarayı bırakmak önerilir. Alkol tüketimi de ameliyat öncesinde kısıtlanmalı, özellikle karaciğer üzerinde baskı oluşturan durumlar engellenmelidir.
Göbek Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Göbek fıtığı ameliyatı, genellikle 30-60 dakika süren ve hastanın durumuna göre genel ya da spinal (belden aşağı uyuşturma) anestezi ile yapılan bir işlemdir. İki cerrahi yöntemle de uygulanabilir.
1. Açık Cerrahi Yöntem
En yaygın kullanılan yöntemdir. Cerrah, göbek çevresinden küçük bir kesi yapar. Fıtıklaşan dokular dikkatlice karın boşluğuna geri yerleştirilir. Ardından fıtık açıklığı dikilir. Eğer açıklık büyükse ya da tekrarlayan bir fıtıksa, "mesh" adı verilen yama yerleştirilerek onarım yapılır. Bu yama, kasların tekrar ayrılmasını önler.
Açık cerrahi ile uygulanan göbek fıtığı ameliyatı geniş fıtıklarda etkilidir. Ancak açık ameliyatın dezavantajı, iyileşme süresinin biraz uzun olması ve ameliyat bölgesinde kesi izinin kalmasıdır.
2. Laparoskopik (Kapalı) Yöntem
Günümüzde giderek yaygınlaşan bu yöntemde, karın içine birkaç küçük delikten girilerek kamera ve özel cerrahi aletlerle işlem yapılır. Fıtık kesesi bulunur, içerideki dokular düzenlenir ve açıklık yama ile kapatılır. Kapalı ameliyat, diğer türe göre daha az ağrı duyulması, yara izlerinin küçük olması ve kısa sürede iyileşme sürecinin sağlanmasıyla daha çok tercih edilen bir yöntemdir.
Göbek Fıtığı Ameliyatı Sonrası
Göbek fıtığı ameliyatı sonrası hastanede geçirilen ilk gün, hem vücut fonksiyonlarının takibi hem de erken komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir. Ameliyat sonrası hafif ila orta şiddette ağrı normaldir. Öksürme ve gülme sırasında ağrılar daha sık olabilir. Eğer bulantı veya kusma yoksa, hastaya 4–6 saat içinde su verilir. Sonrasında hafif gıdalara geçilir. Ayrıca hastanın, günü içinde ayağa kalkması ve yürümesi teşvik edilir. Dikişlerin üzeri ilk gün hastanede kapatılır. Ameliyat bölgesi kuru ve temiz tutulmalıdır. Doktor aksini söylemediği sürece genellikle 2 gün sonra duş alınabilir.
İlk 2 hafta boyunca ağır kaldırmaktan ve zorlayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır. Masa başı çalışanlar için işe dönüş süresi 7-10 gün, Fiziksel güç gerektiren işlerde çalışanlar için 4-6 hafta arasında değişebilir.
Göbek Fıtığı Ameliyatı Riskleri ve Komplikasyonları
Göbek fıtığı cerrahisinde anesteziye bağlı etkiler olabilir. Mide bulantısı, kusma, nefes almada güçlük, alerjik reaksiyon gibi etkiler görülebilir. Ameliyat bölgesinde kızarıklık, şişlik, akıntı gibi durumlar enfeksiyona işaret edebilir. Ameliyat sırasında veya sonrasında bölgede kan birikmesi (hematom) olabilir. Küçük hematomlar kendiliğinden düzelir, büyük olanlar ise boşaltılabilir. Mesh kullanılan hastalarda cilt altında sıvı birikmesi görülebilir. Bu sıvı genellikle vücut tarafından emilir. Gerekirse aspire edilebilir.
Göbek fıtığı ameliyatlarından sonra en sık karşılaşılan komplikasyonlardan biri fıtığın tekrar oluşmasıdır. Özellikle obezite hastalarında, kronik öksürüğü veya kabızlığı olanlarda, ya da cerrahi tekniğe bağlı olarak göbek fıtığı tekrar edebilir. Bazı hastalarda da ameliyat sonrasındaki ağrı süreci uzayabilmektedir. Ameliyatla birlikte sinirler zedelenirse, yamanın yerleştirildiği bölgede sinir tahrişi olduysa kronik postoperatif ağrı görülebilir. Ameliyat sonrası bağırsak hareketlerinin geçici olarak yavaşlaması normaldir. Ancak nadir durumlarda, iç organlar mesh ya da kesi bölgesine yapışarak mekanik bağırsak tıkanıklığına neden olabilir.
